Natte teelt

Zie jij hier ook een moestuin?

Dit is Scheiendsven in Brabant, een plek die zich uitstekend leent voor het verbouwen van waterplanten. In het voorjaar (linker foto) staat de plek onder water. Waterplantjes vinden het heerlijk om hier te vertoeven en te groeien. In het najaar (rechter foto) komt dit stuk grond droog te staan. Op de foto is het een modderpoel geworden. Als het wegstromen van water wordt tegengehouden, dan drogen de waterplanten niet uit. Dit is een ideale plek voor de teelt van waterplanten.

Nederland is een waterland. Het barst van de sloten en andere wateren met allerlei functies. Deze natte gronden missen nog één functie en dat is het verbouwen van eetbare planten, landbouw van waterplanten.

Stichting Waterplant zet zich momenteel in voor het omschakelen van zowel verbouwers als gebruikers voor de interesse naar de teelt van waterplanten. Met name het gebruik van waterplanten voor culinaire doeleinden mag meer bekendheid krijgen. Maar ook het gebruik van waterplanten voor isolatie- en bouwmateriaal.
Langzaam aan zien we dat koks nieuwsgierigheid krijgen naar het verwerken van waterplanten in hun gerechten. Chefkok Jonie de Boer van restaurant de Librije in Zwolle. We spraken boeren in de regio Zuid-Oost Brabant die verrast waren over de mogelijkheden van waterplanten. Zij zien potentie in het verbouwen van deze gewassen op bv de oevers van hun sloten.

Waarom stimuleert Stichting Waterplant deze ontwikkeling

  • Nederland is een kwekersland.
  • De huidige bruikbare waterplanten worden als afval beschouwd en verwijderd en weggegooid. Zelfs Rijkswaterstaat spreekt van overlast. Lees er hier meer over.
  • Door de enorme woningnood wordt steeds meer land gebruikt voor woningbouw. Hierdoor wordt de akkerbouw verdrukt.
  • Steeds meer Nederlanders kiezen er voor om vlees wat meer over te slaan bij het samenstellen van de maaltijd. De uitbreiding aan de keuze van eetbare planten is daardoor zeer welkom. Eetbare waterplanten is hierbij nog nieuw terrein.
  • De ouderwetse bouwmaterialen zijn niet goed voor het milieu. Zowel in het ontwikkelproces als in de afbraak van het product komt er veel afval en CO2 vrij.
  • Bij natte teelt houden de planten het water vast. Tot op heden wordt water veel te snel afgevoerd naar de zee, waardoor verdroging en verzakking ontstaat van de grond. Grondwater voor het gebruik voor consumenten gebruik, planten en dieren wordt steeds schaarser. Wij als Nederlanders hebben daar momenteel geen erg in, omdat we nog voldoende wateren waarnemen in het landschap. Maar de huiseigenaren die door deze problematiek de scheuren in hun huizen zien komen, zien al de gevolgen van dit beleid.

Wat is al bekend

Het eten van waterplanten is ons niet nieuw. Rijst is een product dat niet meer van ons bord is weg te denken. Met name in Spanje zie je dat er hele gebieden met platte natte landen worden gebruikt voor de bouw van rijst.

In Engeland verbouwt men heel veel waterkers. Die wordt verwerkt in maaltijden als een uitstekende smaakmaker (salade, risotto, soep, etc). Het smaakt naar tuinkers, maar dan voller van smaak, want het heeft meer blad. De smaak is licht bitter en kan daardoor ook gebruikt worden om smaak in de mond te neutraliseren. Daardoor kan men beter nieuwe smaken proeven.

Watermunt kennen we omdat wij daar ook ons potje thee mee zetten.

Chinezen eten de Lotus bloem door hem te gebruiken in salades, geroerbakt of hem te gebruiken in andere warme gerechten.

Olifantsoor of de Tajerplant wordt in Aziatische landen en Suriname in gerechten verwerkt net als spinazie.


Maar er zijn nog zoveel meer planten die zeer smakelijk zijn om te bereiden. Een uitgebreide lijst is te vinden op de webpagina van Keijsers Vijverecologie, de Eetbare Vijver.nl.

Het bekendste bouwmateriaal van waterplanten zijn onze rieten daken. Voor een ecologische bouwstijl van een huis gebruikt men strobalen voor de bouw van de muren. De vezel van de Lisdodde wordt onder andere als isolatiemateriaal gebruikt.


Wat is er nodig

  • Boeren, particulieren en waterschappen met grond enthousiasmeren om te willen experimenten met waterplanten. Zij moeten er toekomst in zien en passie voor voelen, want zeker het eerste jaar zal de oogst nog experimenteel zijn en niet veel opleveren.
  • Zorgen voor heel schoon water. Als de aanvoer van water slecht is, zal het water eerst heel goed gezuiverd moeten worden. Vooral richting de steden zit er bijvoorbeeld veel plastic in het water. De waterplanten zuiveren zelf voor een groot deel het water.
  • Zware tractoren zullen vast blijven hangen in de natte bodem. Ontwikkeling van machines die het poten en oogsten van de planten makkelijker maakt is wenselijk. Uiteindelijk willen we niet alles handmatig gaan doen.
  • Afnemers moeten betrokken raken om de planten aan de particulieren te leveren.
  • Uiteindelijk zal er ook nagedacht worden over passend verpakkingsmateriaal en vervoer.
  • Alvorens waterplanten op de markt te brengen dient er goed onderzoek gedaan te worden naar gezonde en ongezonde stoffen in de planten.
  • Het is leuk als enthousiaste koks zich inzetten om te experimenten met het bereiden van waterplanten. Het ontdekken van de effecten van verschillende bereidingswijzen en de combinaties van verschillende planten. Veel eetbare planten zijn nog nooit geproefd.

Activiteiten Stichting Waterplant

In 2020 hebben we voor Waterschap de Dommel Lisdodde geplaatst in Soerendonk en Biest Houthakker. Het eerste doel was om het water te zuiveren en het tegengaan van de veelvuldige groei van kroost. Uiteindelijk zullen deze waterplanten geoogst worden en gebruikt worden voor isolatie- en bouwmateriaal. Op het tabblad 'Projecten' van deze website zijn enkele foto's te vinden van deze locaties en de resultaten.

In het voorjaar van 2021 starten we in samenwerking met Waterschap de Dommel een project in Scheiendsven (zie foto's bovenaan). Het is een mooi stuk grond van waterschap de Dommel waar we een kleine diversiteit aan waterplanten gaan plaatsen. We onderzoeken wat deze keur aan waterplanten nodig hebben om tot volmaakte groei te komen.

Momenteel informeren we grondbezitters over de voortgang van het project. Hierbij kunnen zij zich aansluiten bij de ontwikkeling van de teelt van waterplanten, door ook waterplanten te gaan telen voor een nu nog kleine afzetmarkt.

We hebben een aantal koks op het oog op  om een samenwerking te starten als de oogst plaatsvindt. Zij mogen hun creativiteit loslaten om de gewassen op velerlei te bereiden. We kijken er nu al naar uit om te gaan ondervinden wat er allemaal mogelijk is.

Kortom, we bouwen aan een netwerk van mensen die graag betrokken willen zijn bij het op de kaart zetten van deze nieuwe en veelzijdige producten.

 
E-mailen
Bellen
Map
Info